Tomografik anjiyo, BT (bilgisayarlı tomografi) ile damar içi görüntüleme yöntemi olan anjiyografinin birleştirilmesiyle gerçekleştirilen, vücuttaki damarların durumu hakkında bilgi veren bir yöntemdir. Klasik bilgisayarlı tomografi sırasında, vücuttan kesitsel olarak görüntüler alınmaktadır. Bu görüntülerde dokular ve organlar kesitler halinde incelenir. Görüntülerde damarlar küçük olarak görülebilir. Bu kesitler birleştirilerek, 3 boyutlu görüntülere dönüştürülür. Atardamar görüntülenecekse, kontrast madde verilerek akış takip edilir ve bu dilimler birleştirilince damarları ve dokuları içeren 3 boyutlu film, yani anjiyografi elde edilir. Toplardamar için yapılan işlemde ise BT venografi adını alır.

Tomografik anjiyo sırasında ilaç koldan toplardamara verilirken, kontrast maddenin atardamar sistemine karışmasıyla atardamar filmi yani BT anjiyografi elde edilir. Klasik anjiyoda film çekilmesi için atardamara kateter yerleştirilir. Bu nedenle, tomografik anjiyo kateter yerleştirilmediğinden daha kolay ve rahat yapılır. Bu tetkik, damarlarda tıkanma ve daralma olduğunda, anevrizmada, derin ven trombozu rahatsızlığında, pulmoner emboli ve damar hastalıkları tanısında kullanılır.

Tomografik anjiyo, damarların durumunu MR ve ultrason tetkiklerine göre daha detaylı değerlendirir. Kateter yerleştirmesi gerekmediğinden, günümüzde çoğu hastada klasik anjiyoya göre daha fazla tercih edilen bir tetkiktir. Hastaya daha az rahatsızlık verdiğinden, bu tetkik tarama testi olarak da kullanılabilir.

Hastanın çekimden 4 saat önce aç olması gerekir. Ancak bu süre zarfında hastanın kullandığı ilaçları almasının sakıncası yoktur. İncelemede giysi ve takılar çıkarılır. Hastanın kalp hastalığı, böbrek hastalığı ve guatr hastalığı hakkında doktora bilgi vermesi gerekir. Ayrıca gebelikte ve gebelik şüphesinde inceleme yapılmaz.

Bu tetkik röntgen ışınlarıyla yapıldığından, hastalar açısından radyasyon riski taşımaktadır. İncelemede kullanılan kontrast maddenin alerjik etkileri olabilir. Daha önceden bu alerjik tepkiyi herhangi bir incelemede yaşamış olanlara tomografik anjiyo yapılmamalıdır. Bu maddenin böbrekler kanalıyla atılması söz konusu olduğundan, böbrek hastalarına bu tetkik yapılacağı zaman doktora bilgi verilmelidir. Hastaya yapılacak kan tahlilleriyle böbreklerin durumu incelenerek bir karar alınmalıdır.

İncelemede hasta büyük bir tekerlek gibi cihazın içindeki masaya yatar. Hastanın kol atardamarından kontrast madde enjekte edilir. Bu enjeksiyon geçici yanma hissine ve mide bulantısına neden olabilir. Bazen hastaların 10-25 saniye kadar nefesini tutması gerekebilir. Hasta masanın üstünde cihaza girerek, vücuttan kesitsel görüntüler alınır. Bunlar bilgisayarda üç boyutlu görüntülere dönüştürülür. İnceleme süresi yaklaşık 20-60 dakika sürer. Tomografik anjiyo sonrası hastalar kısıtlamaya gerek kalmadan yaşamlarına devam eder. Ancak vücuda verilen kontrast maddenin vücuttan atılması için bol miktarda su içilmesi gerekir. Bu inceleme kalbi yeterli pompalama yapamayanlarda ya da damarlardaki kan akımı yetersiz olanlarda fazla güvenli sonuçlar vermeyebilir.

Bu incelemenin en önemli yan etkisi, vücuda verilen kontrast maddenin neden olabileceği alerjik reaksiyonlardır. Bu reaksiyonlar kısa sürede ortaya çıkar. Kızarıklık, kaşıntı ve nadiren nefes alma ve yutma güçlüğü yaşanabilir. Bu maddenin cilt altına kaçması halinde, kızarıklık, yanma ve kaşıntı da olabilir. Böbrek fonksiyonları bozuk olanlarda, böbreklerin kötüleşmesi etkisi yapabilir.